Gerpes

Gerpes qanday kasallik?
Gerpesning sabablari
Gerpesning belgilari
Diagnostika
Gerpesni qanday davolash mumkin?
Xavfli jihatlari
Profilaktika
Shifokor qabuliga yozilish

Gerpes – bu virus keltirib chiqaradigan kasallik. Bu teri va shilliq qavatlardagi suyuqlik bilan to'ldirilgan kichik pufakchalarning toshishi sifatida namoyon bo'ladigan yallig'lanish kasalligi. Kasallikning qo'zg'atuvchisi oddiy gerpes virusi (lotincha Herpes simplex yoki HSV) bo'lib, u dunyo aholisining 90% da mavjud, ammo ulardan faqat 5% ida gerpes namoyon bo`ladi va belgilari rivojlanadi.

Gerpesni davolovchi barchalarni ko'rish

Gerpes qanday kasallik?

Gerpes — bu virus keltirib chiqaradigan kasallik. Bu teri va shilliq qavatlardagi suyuqlik bilan to'ldirilgan kichik pufakchalarning toshishi sifatida namoyon bo'ladigan yallig'lanish kasalligi. Kasallikning qo'zg'atuvchisi oddiy gerpes virusi (lotincha Herpes simplex yoki HSV) bo'lib, u dunyo aholisining 90% da mavjud, ammo ulardan faqat 5% ida gerpes namoyon bo`ladi va belgilari rivojlanadi.

Herpesviridae oilasi viruslari hayot uchun xavfli bo'lishi mumkin bo'lgan infeksiyalarni keltirib chiqarishi mumkin. Shuningdek, oddiy gerpes virusi homiladorlik davrida homilaga ta'sir qiladi, u keltirib chiqaradigan patologiyalar homilaning tashqi ko`rinishi o`zgarishiga olib kelishi mumkin.

Oddiy gerpes virusi ko`pincha quyidagilarga ta`sir qiladi:

shilliq qavatlar;
nervlar (meningit, ensefalit);
ko'rish apparati (keratit, konyunktivit);
teri qoplamasi;
jinsiy a'zolarning shilliq qavati.

Kasallikning takrorlanishi burunning yon tomonida, lablar chetida, tish milkida va yonoqning ichki qismida, peshonada va hatto ko'z qovog'ida o'zini namoyon qiladi. Ko'pincha yallig'lanish lablar burchaklarida vujudga keladi.

Gerpesning tasnifi

Virusning juda ko'p turlari mavjud bo'lsa-da, jami sakkizta turi ajratiladi:

HSV 1-turi - og'iz va labda o'zini namoyon qiladi. Avval yallig'lanish va qizarish, keyin ichida suyuqlik bo`lgan pufakchalar paydo bo'ladi. Bir hafta davomida pufakchalar joyida noqulaylik va achishish kuzatiladi. Ba'zida bemorning harorati ko`tariladi. Bu gerpesning eng ko`p uchraydigan turi bo`lib, sovqotish yoki shamollash paytida qaytalanadi.
HSV 2-turi - jinsiy a'zolarda o'zini namoyon qiladi. U genital gerpes deb ham ataladi. Virus jinsiy aloqa orqali yuqadi. Birlamchi va ikkilamchi genital gerpes mavjud:

- Birlamchi - yuqishdan keyin gerpesning birinchi marta namoyon bo'lishi

- Ikkilamchi - kasallikning qaytalanishi, yil davomida takrorlanadi.

Tanadagi gerpes (3-turi) – o`rab oluvchi temiratki. Bolalarda suvchechakni keltirib chiqaradi. 35 yoshgacha bo'lgan kattalarda asab tizimiga, ayniqsa bosh suyagi va orqa miya to'qimalariga salbiy ta'sir qiladi. Tanada yirik nervlar o'tadigan joyda bir qator pufakchalar paydo bo'ladi va tanani o'rab turganga o'xshaydi, nomi shundan kelib chiqqan. Shilliq qavatlar virusning bu turi bilan deyarli hech qachon zararlanmaydi. Gerpesning ushbu turidagi belgilar: bosh og'rig'i, isitma, achishish, qichishish.
HSV 4-turi (Epshteyn-Barr virusi) tomoq og'rig'i (angina) ning bir shakli bo'lib, unda limfa tugunlari odatdagidan kattaroq bo'ladi. Alomatlari: tomoq og'rig'i, o'zini yomon his qilish, bosh aylanishi. Yetti kun davomida baland harorat saqlanib qoladi va bodomsimon bezlarda suyuqlik bilan to'la pufakchalar paydo bo'ladi.
HSV 5-turi (sitomegalovirus). U ikki xil namoyon bo`ladi: alomatlar umuman kuzatilmaydi yoki kasallik markaziy asab tizimi va organlarga ta'sir qiladi. Virusning bu turi jinsiy yo`l bilan yoki kundalik hayotda yuqtiriladi. Ushbu virus chaqaloqqa onadan, shuningdek, emizish orqali o'tishi mumkin.
HSV 6-turi. Virusning bu turi sababli limfoma, limfosarkoma, gemositoblastoma rivojlanadi.
HSV 7-turi tufayli surunkali charchoq sindromi paydo bo'ladi. Bu bolalik davrida paydo bo'lishi, ammo immun tizimi yomonlashmaguncha o'zini namoyon qilmasligi mumkin. Limfotsitlar ko'pincha normal miqdorda bo'ladi, lekin ular virusning harakatlari tufayli o'z vazifalarini normal bajara olmaydi. Shu sababli surunkali charchoq rivojlanadi. Vaqt o'tishi bilan asab tizimining yanada jiddiy muammolari paydo bo'lishi mumkin: xotira va aqlning buzilishi, depressiya.
HSV 8-turi. Faqat PCR testi orqali tashxis qo'yish mumkin. Virusning bu turi faqat prostata bezi va siydik-tanosil tizimi to`qimalarida topiladi.

Gerpesning sabablari

Virusning yuqishi bemorning biosuyuqliklari orqali sodir bo'ladi. Bundan tashqari, terining shikastlangan qismiga tegish orqali yuqtirish mumkin.

Xavf omillari:

gigiyenaga rioya qilmaslik;
notanish odamlar bilan jinsiy aloqaga kirishish;
tananing haddan ortiq sovqotishi yoki qizishi;
oddiy gerpes virusi kasallangan odam bilan o'pishish;;
jamoat joylarida hojatxonadan foydalanish;
rivojlanmagan davlatlarda yashash;
past ijtimoiy/iqtisodiy daraja.

O'rtacha namlik darajasi va o'rtacha haroratda oddiy gerpes virusi inson tanasidan tashqarida 24 soat davomida yashashi mumkin. +52 °C va undan yuqori haroratda 30 daqiqadan so`ng nobud bo`ladi -70 °C gacha bo`lgan haroratda esa 5 kungacha yashaydi. Metall ustida taxminan 2 soat yashaydi.

Gerpesning belgilari

Oddiy gerpes virusining namoyon bo'lishi - bu tananing turli qismlarida paydo bo'lishi mumkin bo'lgan suyuqlikli pufakchalardir. Odatda, ularning paydo bo'lishidan oldin bemorda quyidagi belgilar kuzatiladi:

holsizlik;
terining achishishi va qichishi;
titroq.

Rivojlanish bosqichlari:

Birinchi bosqich - pufakchalar keyinroq paydo bo'ladigan joyda teri biroz qichishadi. Agar terining bu joyini "Aciklovir" malhami bilan yog'lansa, pufakchalar paydo bo'lishini oldini olish mumkin.
Yallig'lanish bosqichi - suyuqlikli pufakchalar hosil bo'lib, ular asta-sekin kattalashib boradi.
Yaralar bosqichi - pufakchalar yorilib, ularning o'rnini og'riq keltiradigan yaralar egallaydi.
Qo'tirning paydo bo'lish bosqichi - yaralar qobiq bilan qoplanadi.

O`rab oluvchi temiratki davrida migren va kasallangan nervning joylashuvi bo'ylab tanadagi og'riqlar paydo bo'lishi mumkin. Bir necha kundan keyin terida pufakchalar paydo bo'ladi, undagi shaffof suyuqlik asta-sekin qonli yiringga aylanadi. Limfa tugunlarining kattalashishi va haroratning ko'tarilishi kuzatiladi. Nevralgiya bir necha oy davom etishi mumkin.

Birlamchi genital gerpes hech qanday namoyon bo`lmaydi. Bemor o'zini virus tashuvchisi ekanligini bilmaydi va boshqa odamlarga yuqtiradi. Belgilar ikki yoki undan ko`p kun ichida namoyon bo`la boshlaydi. Ko'pincha ular oyoqlar, sonlar terisida, jinsiy a`zolar shilliq qavatida toshmalar shaklida paydo bo`ladi. Hayz ko'rishdan oldin, ayollarda, hatto dumba mushaklarida pufakchalar paydo bo'lishi mumkin.

Agar sizda ham shunga o`xshash belgilar borligini aniqlasangiz, darhol shifokorga murojaat qiling. Kasallikning oqibatlarini bartaraf etishdan ko`ra oldini olish osonroq.

Diagnostika

Oddiy gerpes virusiga klinik ko'rinishga qarab tashxis qo'yiladi. Agar tekshiruvda tashqi jinsiy a'zolarda toshma aniqlansa, kasallik sifilis (zahm) bilan taqqoslanadi. Tashxislashda quyidagi laboratoriya usullari tavsiya etiladi:

virusologik;
PCR testi;
immunitet holati baholanadi;
sitomorfologik;
immunoferment tahlil yordamida antitanachalar aniqlanadi.

Gerpesni qanday davolash mumkin?

Gerpes surunkali kasallikdir, ammo qaytalanishning oldini olish uchun davolanish kerak. Buning uchun quyidagi dori vositalari qo'llaniladi:

isitmani tushiruvchi;
mikroblarga qarshi;
og`riq qoldiruvchi krem va malhamlar;
immunostimulyatorlar.

Shifokorlar tavsiya qiladilar:

"Aciklovir" ("Zoviraks") - tana hujayralarida oddiy gerpes virusi tarqalishini oldini oladi.
"Famciklovir" ("Famvir") - Herpes zoster va Herpes simplex virusi shtammlarini o'ldiradi.
"Valasiklovir" ("Valtareks") - ta'sir qilish modeli "Aciklovir" ga o'xshaydi, lekin undanda kuchli dori.
"Panavir" - qichishish va og'riqni yo'qotish uchun ishlatiladi.
"Flavozid" – oddiy gerpes virusiga qarshi sirop.
"Proteflazid" - kasallikka qarshi tomchilar.

Homilador ayol uchun xalq tabobati usullari yordamida gerpesni yo'q qilish ma`qulroqdir. Ular toshmalarni bartaraf etishga yordam beradi, ammo homilador ayolning immunitetiga hech qanday ta'sir qilmaydi.

Gerpesni davolashning xalqona usullari

Gerpesdan davolanishga yordam beradigan xalqona usullar ro'yxati:

Kun davomida ikki soatlik oraliq bilan yallig'langan joylarni oqqarag`ay (pixta) yog'i bilan yog'lanadi;
Lablar terisidagi pufakchalarni propolis damlamasi bilan kuydirib, so'ngra kalendula asosidagi malham bilan artiladi;
Kuchsizroq choy tayyorlab (yarim choy qoshiq quruq choydan foydalaning), choy sovishini kuting. Paxtani namlab va yallig'langan joyga kuniga to'rt marta qo`yiladi;
Bir necha kun davomida pufakchalar quloq kiri bilan yog'lanadi;
Surtib turishga kamfora yog`i ishlatiladi.

Kerakli ma'lumot topmadingizmi?

Bizga Telegramda yozing, biz sizga shifokor topib, qabuliga yozib beramiz

Yozish

Xavfli jihatlari

Homilador ayol uchun gerpes tug'ilmagan bolaga infeksiyasining yuqishi ehtimoli bilan xavflidir. Bachadon bo`ynidagi pufakchalar bepushtlikka olib kelishi mumkin. Shuningdek, gerpes kichik tos sohasi a'zolariga va uning tuzilmalariga ta'sir qilishi mumkin (ganglionit, nevrit, tos simpatalgiyasi).

Profilaktika

Gerpesning oldini olish uchun shifokorlar quyidagilarni tavsiya qiladilar:

Jinsiy sherik tanlashda ehtiyot bo'lish;
Prezervativlardan foydalanish;
Antiseptiklardan foydalanish;
Gerpes bilan kasallangan bemor terisi bilan aloqa qilgandan so'ng, odatiy gigiena qoidalarini bajarish;
Jamoat joylaridan uyga qaytgandan so`ng qo'llarni yuvish yoki tozalash.
Shaxsiy gigiena qoidalarini e'tiborsiz qoldirmaslik;
Notanish odamlar bilan oral jinsiy aloqada bo'lmaslik;
Linzalarga so`lak tekkizmaslik;
Begona idish-tovoqlar va kiyimlarni ishlatmaslik.

Gerpesning tarqalishini oldini olish uchun bemor pufakchalarni yorib yubormasligi va yaralarda hosil bo'lgan qobiqlarni olib tashlamasligi kerak.

Gerpesga qarshi vaksinalar

“Vitagerpavak” - bu HSV infeksiyasini davolashda ham, oldini olishda ham qo'llaniladigan gerpesga qarshi emlashdir. Undan yillar davomida foydalanilib kelinadi. Vaksina virusning inaktivlangan antitanalarini o'z ichiga oladi, bu esa bemorda immunitet reaksiyasi hosil bo`lishini rag'batlantiradi. Bemorlar ushbu vaksinani yaxshi o`tkazadilar. “Vitagerpavak”ning uzoq vaqt davomida immunitet ishlab chiqarilishini rag'batlantirishi isbotlangan.

Ushbu maqola faqat tanishish maqsadida joylashtirilgan va ilmiy material yoki professional tibbiy maslahat emas.