Tovon pixi

Kelib chiqish sabablari
Kasallik belgilari
Diagnostika
Davolash
Xavfli jihatlari
Xavf guruhi
Profilaktika
Shifokor qabuliga yozilish

Tovon pixi – bu tovon suyagining taglik qismi yuzasi terisi ostida hosil bo'lgan suyak o`smasi. Ko'pincha ayollar 40-45 yildan keyin bu kasallikka duchor bo'lishadi. Bu mushak-skelet tizimining eng keng tarqalgan patologiyalaridan biri bo'lib, barcha ortopedik kasalliklarning 10% ni tashkil qiladi.

Tovon pixini davolovchi barcha shifokorlarni ko'rish

Kelib chiqish sabablari

mushak va paylarning uzoq vaqt davomida cho'zilishi, oyoqlarga ortiqcha bosim tushishi;
qattiq sirtlarda yurish, yugurish yoki sakrash tufayli doimiy bosim;
noto`g`ri tanlangan, eskirgan poyabzal, baland poshnali poyabzalda yurish, tik turish, oyoqni tutib turmaydigan poyabzal kiyish;
artrit, artroz, Bexterev kasalligi;
tovon jarohatlari;
ortiqcha vazn;
yurish bilan bog'liq muammolar;
oyoqning bo`ylama deformatsiyasi bilan yassi oyoqlik (90% hollarda) - oyoqlarga yukning anatomik jihatdan noto'g'ri taqsimlanishi, paylarning doimiy ravishda taranglashishi;
boldir mushaklarining kuchli tonusi;
oyoqlarda qon aylanishining buzilishi;
metabolizmning buzilishi (podagra)
shippaklarni juda tez-tez kiyish;

Kasallik belgilari

Tovon pixi kasalligining belgilari quyidagilarni o'z ichiga olishi mumkin:

Yurish paytida og'riq: tovon pixi tovonning old chetida paydo bo'ladigan "pichoq sanchishi"ga o`xshash og'riq hissini keltirib chiqaradi. Ayniqsa, qattiq og'riq tungi uyqudan keyin yoki uzoq dam olishdan keyin yurish boshlanishida paydo bo'ladi, bu "boshlovchi og'riq" deb ataladi.
tovonning old qismida yallig'lanish, shishish;
yurishning o'zgarishi: Vaqt o'tishi bilan bemor oyoqni yallig'langan joyga ta'sir qilmasdan qo'yishni boshlaydi va asosan oyoq uchi va yon yuzasiga tayanadi. Orqa va oyoqlarning mushaklariga bosim tushadi, tizzalarga og`irlik tushadi, bel va bo`yin doimiy ravishda og'riydi.
tovonga teginganda iliqlik seziladi;
kichik suyak o'simtasi paydo bo`ladi.

Shuni ta'kidlash kerakki, to'pig'i to'pig'i hech qanday belgilarsiz kechishi va boshqa maqsadlarda rentgen tekshiruvidan o`tish paytida tasodifan aniqlanishi mumkin.

Agar sizda ham shunga o`xshash belgilar borligini aniqlasangiz, darhol shifokorga murojaat qiling. Kasallikning oqibatlarini bartaraf etishdan ko`ra oldini olish osonroq.

Diagnostika

To'g'ri tashxis qo'yish uchun mutaxassisga, masalan, ortoped-jarroh yoki ortopedga murojaat qilish kerak. Odatda, yallig'langan tovonni tekshirganda, o`ziga xos belgilar sezilmaydi. Kamdan kam holatlarda teri ustida qadoqlar yoki shishlar bo`lishi mumkin. Bemor oyog`i bosib ko`rilganda kuchli og`riq seziladi.

Kasallik rentgenologik tekshiruv orqali aniqlanadi. Rentgenda tovonning pastki yuzasida o'ziga xos "pix" ko'rinishga ega bo'lgan suyak o'simtasi ko'rinadi. Kasallikning dastlabki bosqichlarida rentgenogrammada pix borligi ko'rinmasligi mumkin, bu esa tashxislashni murakkablashtiradi.

Suyaklarning o'sishi har doim ham kasallik bo`lib hisoblanmaydi. Ba'zi odamlarda bu kasallik profilaktik tekshiruvlar paytida tasodifan aniqlanadi va noqulaylik tug'dirmaydi. Demak, tovon pixi davolashni talab qilmaydigan oddiy holat bo'lishi mumkin.

Davolash

Tovon pixini davolash usullari quyidagilarni o'z ichiga oladi:

dam olish va turmush tarzini o'zgartirish;
konservativ terapiya va ortopedik taglik kiyish (70% hollarda);
massaj va mashqlar bilan davolash;
fizioterapiya;
lazer terapiyasi;
zarba to'lqini terapiyasi;
dorilar blokadasi;
jarrohlik.

Kasallikni davolashda fizioterapiyaning quyidagi usullari yaxshi natijalar beradi:

elektroforez - dorilar elektr toki yordamida oyoq terisi orqali yuboriladi;
ultratovush - o'simtaga past intensivlikdagi yuqori chastotali tovush tebranishlari bilan ishlov beriladi;;
lazer terapiyasi bilan davolash;
ultrabinafsha nurlanish - zararlangan oyoq ultrabinafsha nurlari bilan davolanadi;
magnitoterapiya - tovon pixiga impulsli yoki doimiy magnit maydon bilan ishlov beriladi;
rentgen terapiyasi.

Lazer terapiyasi bilan davolash

Davolash ikki bosqichda amalga oshiriladi: dastlabki 10 kun ichida shifokor to'rt xil proeksiyada oyoqni lazer bilan nurlantiradi. Ikkinchi kurs birinchisidan kurs ikki hafta o'tgach o`tkaziladi va o`n kun davom etadi, bu boshqichda yuqori chastotali impulslardan foydalaniladi. Agar lozim bo'lsa, bemorga uchinchi kurs ham tayinlanishi mumkin.

Lazer bilan davolashning afzalliklari:

tovon pixini o'zini yo'q qiladi;
qon aylanishini yaxshilaydi;
og'riqni kamaytiradi, yallig'lanishni yo'q qiladi, shishlarnini yengillashtiradi;
nojo'ya ta'sirlari yo'q, allergiya keltirib chiqarmaydi;
kasalxonaga yotqizishni talab qilmaydi;
og'riqsiz jarayon;
tuzalish jarayonini tezlashtiradi;
hamyonbop narx.

Dorilar blokadasi

Konservativ davolash usullari kerakli natijani bermasa, dori blokadasi buyuriladi. Ushbu dorilar yallig'lanishni yo`qotadi va og'riq belgilarini yengillashtiradi.

Dori vositalarining kerakli dozasini to'g'ri hisoblash va to'g'ri nuqtaga ta`sir qilishi uchun o`simta blokadasi yuqori malakali tajribali mutaxassis tomonidan amalga oshirilishi muhimdir. Agar blokada qilishda xatoga yo`l qo`yilsa, bemorda yumshoq to'qimalarning nekrozi kabi jiddiy asoratlar kuzatilishi mumkin.

Tovon pixini olib tashlash operatsiyasi

Odamlarning 90 foizdan ortig'i jarrohlik bo'lmagan davolanish bilan yaxshilanadi. Agar 9 oydan 12 oygacha muddatda konservativ davo tovon pixi belgilarini bartaraf etmasa, og'riqni yo'qotish va harakatchanlikni tiklash uchun jarrohlik kerak bo'lishi mumkin. Bunday operatsiya davomida odatda mahalliy anesteziya qo'llaniladi, umumiy anesteziyadan kamdan kam hollarda foydalaniladi. Operatsiya paytida bemor yuzini pastga qaratib yotadi. Jarroh taqa shaklidagi kesma hosil qiladi va pixni keski bilan urib olib tashlaydi. Ba'zi hollarda bemorlar operatsiyadan keyin bandaj, shina, gips, jarrohlik poyabzallari, tayoqlar yoki hassalardan foydalanishlari kerak bo`ladi. Jarrohlik amaliyotining mumkin bo'lgan asoratlari orasida nerv tolalari og'rig'i, vaqti-vaqti bilan tovon og'rig'i, tovon sohasidagi doimiy karaxtlik, infeksiya tushishi va chandiqlar qolishi mavjud. Bemor taxminan bir oy ichida normal hayotga qaytishi mumkin.

Xalq tabobati usullari

Xalq tabobatidagi retseptlardan faqat og'riqni kamaytirish va oyoqdagi yallig'lanish jarayonini yo'qotish uchun foydalanish maqsadga muvofiqdir.

1-usul: Kuchli tuzli eritma tayyorlanadi (1 litr issiq suv uchun 3 osh qoshiq dengiz/osh tuzi) va yarim soatga unga oyoqlarni botiriladi. Shundan so'ng, oyoqlar quritiladi va quyidagi retseptlardan biri qo'llanadi:

Sarimsoqni qirg`ichdan chiqariladi va 4 soatga tovonga bog'lanadi;
Tovonga yangi tuzsiz cho'chqa yog'ini bog`lanadi, polietilen paket bilan o`rab, paypoq kiyiladi.

2-usul: Oyoqlarga issiq tuzli vanna qilinadi, so'ng tovonlarga soda sepilgan kombucha (choy qo`ziqorini) qo`yiladi. Kompressni nam doka bilan yopib qo`yiladi.

3-usul: Xom kartoshka bo'laklarini har kuni tovonga bog`lanadi. Kompress qancha uzoq ushlab turilsa, natija shunchalik yaxshi bo'ladi.

4-usul: Xom tozalanmagan qora turpni mayda qirg'ichdan o'tkaziladi. Olingan massani kechasi yallig'langan tovonga bog`lanadi, ustidan polietilen paket yopiladi va plastir bilan mahkamlanadi.

5-usul: Pix o`sgan joyni to`g`ralgan yerqalampir (xren) ildizi bilan ishqalanadi.

6-usul: Analgin tabletkasini maydalanadi, hosil bo'lgan kukunni yod solingan penitsillin shishasiga qo'shiladi va yaxshilab aralashtiriladi. Olingan eritma ochiq rangga kiradi. Tovonni shu aralashma bilan kuniga 4-5 marta artiladi.

Kerakli ma'lumot topmadingizmi?

Bizga Telegramda yozing, biz sizga shifokor topib, qabuliga yozib beramiz